Dünyada Dil
Haklarına dair Eylem
web sitesine hoşgeldiniz.


İnsanların Dil Haklarına
dair bilgilendirme,
tartışma ve eylemler:

www.linguistic-rights.org









Digno kaj justeco por ĉiu el ni

Dignidad y justicia para todas y todos

Dignité et justice pour nous tous

Dignity and justice for all of us

Lingvaj Rajtoj
Derechos Lingüísticos
الحقوق اللغوية
Droits Linguistiques
ЯЗЫКОВЫЕ ПРАВА
Linguistic Rights
语言权
언어권리
Sprachliche Rechte

Lingvaj Rajtoj - Derechos Lingüísticos - الحقوق اللغوية - Droits Linguistiques - ЯЗЫКОВЫЕ ПРАВА - Linguistic Rights - 语言权 - 언어권리

21 Şubat
Uluslararası Ana Dili Günü

21-a de februaro
Internacia Tago de la Gepatra Lingvo

21 Şubat - Uluslararası Ana Dili Günü 21-a de februaro Internacia Tago de la Gepatra Lingvo


21 Şubat
Uluslararası Ana Dili Günü

21 Şubat 1952 günü Bengladeş'in başkenti Dakka'da gösteri yapan bir çok öğrenciye polis ateş açarak öldürdü (1). Öğrencilerin gösteri konusu ana dilleri olan Bengal dilinin (bangla / bn / বাংলা ভাষা) varlığının tanınma istekleri idi çünkü universitelerinde bu dil ülkedeki güçlü kesimin konuştuğu başka bir dil ile yer değiştirilmek isteniyordu.

Dünyanın bir çok yerinde tarih boyunca farklı şekillerde yinelenen bir mesele idi bu. Sadece Bengaldeş'te değil, bir çok Avrupa ülkesinde de, örnek olarak Hollanda'da hükümet 2015 yılında, eğitimde Ingilizce dilinin pozisyonunun, yerel anadillerin aleyhine, zaman içerisinde peyder pey güçlendirilmesine yönelik bir planı onayladı. (2)

Bunlar benzersiz olaylar değ ildir. Hem Bengaldeş hem Hollanda'da olan bu olaylar aslında tamamen aynı mantıktan kaynaklanan "ben güçlüyüm, sus, ya da konuşmak istiyorsan benim dilimi konuş" meselesidir. Öte yandan tüm dilbilimcilerin dediği gibi (örnek olarak Ken Hale): "Bir dil öldmesi, aslında çok büyük entellektüel bir zenginliğin kaybedilmesidir, bu birisinin Louvre müzesinin üzerine bomba atması gibi bir şeydir."

Sosyal adaletsizlik haricinde, bir kişinin ana diline saygısızlık yapılırken, bilinmesi gereken şey, biyolojik ve dilsel çeşitliliğin birbirinden ayrılamaz, ilişkili, ve biri diğerine bağımlı olduklarıdır. Dilsel çeşitliliğin kaybı aslında sürdürülebilir biyolojik çeşitlilik için gerekli olan geleneksel bilginin de kaybıdır (64. BM-STK-konferansı sonuç deklerasyonu (3), Bonn, 2011 ve Terralingua (4))

17 Kasım 1999 tarihinde UNESCO 21 Şubat gününü "Uluslararası Ana Dil Günü" olarak anons etti. 2007 yılında Birleşmiş Milletler Genel Meclisi üye ülkeleri "Dünyadaki tüm halklar tarafından kullanılan dillerin korunması ve muhafaza edilmesi" için çağıda bulundu, aynı zamanda 2008 yılını da "Uluslararası Diller Yılı" olarak deklare etti. (5)

2014 yılında UNESCO web sayfasında Genel Direktör Irina Bokova'nın mesajı Esperanto dilinde de yayınlandı. (6)

Tüm bunlarla Esperanto dilinin ilgisi nedir? Aslında birbiriyle çok ilgilidirler, çünkü bu günün esas anlamı olan çok dillilik ve her insanın kendi ana dilini konuşma hakkı, aynı zamanda dünya Esperanto hareketinin de gözettiği değerlerdir. Biz Esperantistler hiç bir dilin yok olmasını istemiyoruz, istediğimiz tüm dillerin bundan böyle de yaşamaya devam etmesi, dil haklarına saygı gösterilmesi, ve dünyada dil adaletinin hüküm sürmesidir. Bu amaçla Uluslararası Esperanto Birliği (Universala Esperanto-Asocio, UEA) uzun yıllar boyunca bu günü ciddiyetle kutlamakta ve diğer kullanılmakta olan ekonomik ve askeri potansiyeli yüksek dillerde olduğu gibi, Esperanto'nun diğer dilleri yok etmeye çalışmadığının altını çizmeye çalışmaktadır.

Izlanda Cumhuriyeti başkanı bayan Vigdis FINNBOGADOTTIR'in (1980-1996) da dediği gibi:
"Günümüzde anlaşıldığı üzere, nötr bir dilin tekelci bir iki dil yerine kullanılması, değişik ulusların kültürlerini koruyabilmeleri için koruyucu bir set oluşturduğunu anlamaları için zaman gelmiştir. Esperanto dilinin dünyadaki tüm uluslara yardımcı olacak şekilde hızlı bir ilerleme kaydedeceğini samimiyetle umuyorum". (7)

Belki hala birileri "Peki neden Esperanto?" diye soracaklardır. Sebebi çok basit: Esperanto dilinin arkasında bir devlet, bir ekonomik sistem, emperyalist amaçlar, başka halkları ve dilleri yok etmek, onların pazarlarını ele geçirmeye çalışan halklar bulunmamaktadır. Esperanto dilinin arkasında tüm kültürler ve tüm diller için adaleti amaçlayan, halklar arasında barış arzulayan iyi niyetli insanlar vardır sadece.

"Esperanto'nun amacı ve katkıda bulunduğu şey tüm dilleri konuşanların haklarını güçlendirmektir" (Prof. Robert Phillipson (8)). Esperanto adil iletişime ve dolayısı ile etnik topluluklar, kültürler, halklar arasındaki adil ilişkilere ulaşımı hızlandıran bir araçtır. "...Umuyorum ki, Esperanto, çeşitliliği desteklemek ve birliği sağlamak gibi iki yönlü bu rolünü yerine getirmeye devam edecektir." (Rita Izsák, BM Özel Raportörü (9))

Esperanto herkesin dilini yaşamasına yardımcı olmaktadır. İşte bu net mesaj, her 21 Şubat'ta Esperanto konuşanların tüm dünyaya göndermek istedikleri mesajdır.

Uluslararası dili Esperanto ile tanışın www.esperanto.net! (10)

Türkçe: Vasil Kadifeli


ESPERANTO TÜRKIYE - Türk esperantistleri web sayfasi
Retpaĝo de la turka esperantistaro: https://esperantoturkiye.wordpress.com



UEA bilgilendirmesi (11)
Renato Corsetti, Emilio Cid, Vasil Kadifeli, Stefano Keller
Afişler: © Peter Oliver/UEA ve farklı ülkelerden tercümanlar
www.linguistic-rights.org/21-02-2016


1) Bengalce (Vikipedi, özgür ansiklopedi): https://tr.wikipedia.org/wiki/Bengalce
2) a) Ons onderwijs2032 - Eindadvies - Platform onderwijs2032, b) Taalvaardigheid - Ons Onderwijs 2032
3) www.linguistic-rights.org/dokumento/Final_declaration_64th_UN_DPI_NGO_Conference_Bonn_2011_amendments_Universala_Esperanto_Asocio_UEA.pdf (arkiva kopio de la UN-dokumento: PDF)
4) www.terralingua.org/our-work/linguistic-diversity
5) www.un.org/en/events/motherlanguageday
6) www.unesco.org/new/en/unesco/events/prizes-and-celebrations/celebrations/international-days/international-mother-language-day-2014
7) http://www.linguistic-rights.org/uea/Justa_Komunikado_Lingva_Justeco_Vigdis_FINNBOGADOTTIR_prezidento_de_la_Respubliko_Islando_1980_1996.pdf
8) www.linguistic-rights.org/esperanto-125/Dr-Robert-Phillipson-Professor-emeritus-125-years-of-Esperanto.html
9) www.linguistic-rights.org/esperanto-125/Rita-Izsak-UN-independent-expert-on-minority-issues.html
10) www.esperanto.net
11) Universala Esperanto-Asocio (UEA) - www.uea.org


  ↑ ↑ ↑  


albana | sq | Shqip * angla | en | English * arpitana/frankoprovenca | frp | Arpetan, arpitan, francoprovençâl
bengala | bn | বাংলা ভাষা * bulgara | bg | Български език * ĉina zh | 中文 * dana | da | Dansk * esperanta | eo | Esperanto
finna | fi | Suomi * franca | fr | Français * germana | de | Deutsch * greka | el | ελληνικά * hispana | es | Español
hungara | hu | Magyar * indonezia | id | Bahasa Indonesia * itala | it | Italiano * japana | ja | 日本語 * kimra | cy | Cymraeg
korea | ko | 한국어, 조선말 * makedona | mk | Македонски * malaja | ms | Bahasa Melayu - بهاس ملايو
nederlanda | nl | Nederlands * norvega | no | Bokmål (nb) * okcitana | oc | Occitan * piemonta | pms/roa | Piemontèis
pola | pl | Polski * portugala | pt | Português * rusa | ru | русский язык * serba | sr | Srpski * skotgaela | gd | Gàidhlig na h-Alba
slovaka | sk | Slovenčina * sveda | sv | Svenska * tagaloga | tl | Wikang Tagalog * turka | tr | Türkçe * ukraina | uk | українська
urdua | ur | اردو * vjetnama | vi | Tiếng Việt * . . .

  ↑ ↑ ↑  

albana | sq | Shqip

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (albana | sq | Shqip) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
angla | en | English

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (angla | en | English) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21st February - International
Mother Language Day
arpitana/frankoprovenca | frp |
Arpetan, arpitan, francoprovençâl

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (arpitana/frankoprovenca | frp | Arpetan, arpitan, francoprovençâl) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
bengala | bn | বাংলা ভাষা

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (bengala | bn | বাংলা ভাষা) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

bulgara | bg | Български език

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (bulgara | bg | Български език) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
ĉina | zh | 中文

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (ĉina | zh | 中文) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
dana | da | Dansk

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (dana | da | Dansk) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
esperanta | eo | Esperanto

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (esperanta | eo | Esperanto) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21-a de februaro, Internacia
Tago de la Gepatra Lingvo

  ↑ ↑ ↑  

finna | fi | Suomi

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (finna | fi | Suomi) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
franca | fr | Français

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (franca | fr | Français) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21 février: Journée internationale
de la langue maternelle
germana | de | Deutsch

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (germana | de | Deutsch) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21. Februar - Internationaler
Tag der Muttersprache
greka | el | ελληνικά

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (greka | el | ελληνικά) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

hispana | es | Español

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (hispana | es | Español) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21 de febrero, Día Internacional
de la Lengua Materna
hungara | hu | Magyar

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (hungara | hu | Magyar) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
indonezia | id | Bahasa Indonesia

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (indonezia | id | Bahasa Indonesia) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21 Februari
Hari Bahasa Ibu Internasional
itala | it | Italiano

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (itala | it | Italiano) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

japana | ja | 日本語

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (japana</b> | ja | 日本語) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
kimra | cy | Cymraeg

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (kimra | cy | Cymraeg) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
korea | ko | 한국어, 조선말

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (korea | ko | 한국어, 조선말) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
makedona | mk | Македонски

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (makedona | mk | Македонски) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

malaja | ms | Bahasa Melayu
بهاس ملايو

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (malaja | ms | Bahasa Melayu - بهاس ملايو) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
nederlanda | nl | Nederlands

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (nederlanda | nl | Nederlands) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21 februari: De Internationale
Dag van de Moedertalen
norvega | no | Bokmål (nb)

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (norvega | no | Bokmål (nb)) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
okcitana | oc | Occitan

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (okcitana | oc | Occitan) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

piemonta | pms/roa | Piemontèis

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (piemonta | pms/roa | Piemontèis) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
pola | pl | Polski

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (pola | pl | Polski) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21 lutego - Międzynarodowy
Dzień Języka Ojczystego
portugala | pt | Português

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (portugala | pt | Português) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21 de fevereiro - Dia
Internacional da Língua Materna
rusa | ru | русский язык

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (rusa | ru | русский язык) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

serba | sr | Srpski

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (serba | sr | Srpski) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
skotgaela | gd | Gàidhlig na h-Alba

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (skotgaela | gd | Gàidhlig na h-Alba) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
slovaka | sk | Slovenčina

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (slovaka | sk | Slovenčina) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
sveda | sv | Svenska

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (sveda | sv | Svenska) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

tagaloga | tl | Wikang Tagalog

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (tagaloga | tl | Wikang Tagalog) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
turka | tr | Türkçe

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (turka | tr | Türkçe) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
21 Şubat 2016
Uluslararası Ana Dili Günü
ukraina | uk | українська

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (ukraina | uk | українська) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc
urdua | ur | اردو

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (urdua | ur | اردو ) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

vjetnama | vi | Tiếng Việt

Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21-a de februaro 2016 - (vjetnama | vi | Tiếng Việt) klaku por vidi la grandan (preseblan) afiŝversion (en nova fenestro)
Facebook-versio | jpg | doc

  ↑ ↑ ↑  

















الحقوق اللغوية | Беларуская | Dansk | Deutsch | English | Español | Esperanto | Français | Gaeilge
Bahasa Indonesia | Íslenska | 한국어 | Italiano | Magyar | Nederlands | Português | по-русски
Slovenčina | Српски | తెలుగు | Українська | 语言权
© 2008-2016 Agado por Lingvaj Rajtoj, UEA
Reguloj pri utiligo | Privateco | Leĝe | Kontakto
traduko | informado | retejmapo