21 Şubat 1952 günü polis Dakka Üniversitesinde (Doğu Bangladeş), bugünkü Bangladeş'in başkentinde gösteri yapan bir çok öğrenciye ateş açarak öldürdü. Öğrencilerin gösteri sebebi ana dilleri olan Bengal dilinin (bangla / bn / বাংলা ভাষা) varlığının tanınması idi çünkü universitelerinde bu dil ülkedeki güçlü kesimin konuştuğu başka bir dil ile yer değiştirilmek isteniyordu.

Dünyanın bir çok yerinde ve tarih boyunca farklı şekillerde yinelenen bir mesele idi bu. Sadece Asya'da değil, başka kıtalarda ve bir çok Avrupa ülkesinde de olduğu gibi. Bu, pratik olarak ekonomik, politik, askeri ve ülke gücü gibi yöntemlerle diğer ülke ana dillerini olumsuz etkileyecek şekilde bugün İngilizce dili lehinde de gelişmektedir. "Ben güçlüyüm, sen sus veya konuşacaksan benim dilimi konuş".

Birçok dilbilimcinin de belirttiği gibi, dillerin yavaş yavaş yok olması, ölmesi ve toplumların büyük entellektüel zenginliklerini kaybetmesi bu şekilde oluşmaktadır.

Ana dillerin yok olması ve yerine gelen dile yeterince hakim olunmaması sonucunda sosyal adaletsizlik ve psikolojik problemler ortaya çıkmaktadır. Başka gerçeklerin de farkında olunması gereklidir: biyolojik ve dil çeşitliliği birbirinden ayrıştırılamaz, birbirlerine bağlı ve dayanan şeylerdir. Dilsel çeşitliliğin kaybolması, yaşam için sürdürülebilir biyolojik çeşitlilik için gerekli olan geleneksel bilginin de kaybedilmesidir. (64. BM-STK-konferansı, Bonn, 2011 (1), Terralingua (2) son beyannamesi)

17 Kasım 1999'da UNESCO 21 Şubat gününü Uluslararası Ana Dili Günü olarak ilan etmiştir. 2007'de Birleşmiş Milletler genel asemblesi (3) üye ülkelere "Dünyada konuşulan tüm dillerin korunması ve gözetilmesi çabalarının daha ileri götürülmesini" tavsiye etmiş, aynı zamanda 2008 yılını da Ulsulararası Diller Yılı olarak belirtmiştir. (4)

2014 yılında Unesco web sayfasında Genel Direktör Irina Bokova'nın mesajını Esperanto dilinde de yayınlamıştır. (5)

Tüm bunlarla Esperanto dilinin ne ilgisi vardır? Bu günün temel değerleri, her insanın kendi dilini konuşma hakkı ve çeşitililik, aynı zamanda dünya Esperanto hareketinin de savunduğu değerlerdir. Biz esperantistler hiç bir dilin yok olmasını istemiyoruz, konuşanlarının dil haklarına saygı kapsamında, tüm dillerin varolmasını ve dünyada iletişimde dilsel adaletin gerçekleşmesini istiyoruz. Herşeyin ötesinde güçlü ekonomisi ve askeri açıdan gücü olanların yaptığı gibi, Esperanto'nun diğer dilleri yok etmeye çalışmadığının altını çizebilmek için Uluslararası Esperanto Birliği (Universala Esperanto-Asocio, UEA) bu amaçla bu günü uzun yıllardan beri ciddiyetle kutlamaktadır.

Bayan Vigdís FINNBOGADÓTTIR'ın (İslanda Cumhuriyeti başkanı 1980-1996) dediği gibi, Esperanto aslında diğer dillerin yok olmasına karşı bir koruyucu araçtır: "Değişik ulusların, tarafsız bir dilin kendi kültürlerinin monopolcü bir veya birkaç dilin etkisine karşı koruyucu bir kale duvarı olduğunu, anlamaları vakti gelmiştir. Bu konu bugün gittikçe daha fazla belli olmaktadır. Esperanto'nun hızlı gelişip dünyadaki tüm uluslara yardımcı olacağını samimiyetle umuyorum." (6)

Belki biri hala soruyordur: "Neden Esperanto?". Nedeni basittir. Esperanto'nun arkasında ne devletler, ekonomik çıkarlar, emperyal çabalar, ne de diğer halkları, onların dillerini yok etmeyi veya pazarlarını ele geçirmeye amaçlayan halklar yoktur. Esperanto'nun arkasında sadece her dil ve kültür için adaleti ve bunların arasında barışı amaçlayan çeşitli halkardan ve uluslardan iyi niyetli insanlar vardır.

"Her hangi bir dilin konuşmacılarının haklarını güçlendirmek Esperanto'nun da katkıda bulunduğu bir amaçtır" (Prof. Robert Phillipson (7)).

Esperanto adil iletişime ve dolayısı ile uluslar, kültürler ve halklar arasındaki adil ilişkilere ivme kazandıran bir araçtır.

"... Umuyorum ki Esperanto çeşitliliği destekleyen ve birlik yaratan bu iki yölü rolü yerine getirmeye devam edecektir" (Rita Izsák-Ndiaye, BM Özel Raportörü. (8))

Devamında, uluslararası iletişimde köprü dil Esperanto'yu kullanarak dilsel hak eşitliliğini gerçekleştirip herkesin kendi dilini yaşatmasına yardımcı oluyoruz. Tüm dünyadaki Esperanto konuşanların 21 Şubat günü dünyaya iletmek istedikleri net mesaj budur.

Uluslararası dili Esperanto'yu tanıyın: www.lernu.net! (9)